مطالعه برخی از خصوصیات فیزیکی و مکانیکی پیازخوراکی قبل و بعد از انبارداری و بررسی تغییرات فیزیکی با استفاده از روش فراصوت

با توجه به این که ایران یکی از تولید کنندگان اصلی پیاز می باشد، مطالعه و آگاهی از خواص فیزیکی و مکانیکی این محصول برای طراحی و ساخت ماشین های مربوط به کاشت، برداشت و فرآوری آن ضروری است. در این تحقیق برخی از خصوصیات فیزیکی و مکانیکی 3 نوع پیاز متداول در منطقه اصفهان (قرمز، سفید و زرد) مورد بررسی قرار گرفت. خواص فیزیکی اندازه گیری شده شامل ویژگی های ابعادی، وزن، چگالی و ضریب اصطکاک استاتیکی و خواص مکانیکی شامل میزان نیروی لازم برای نفوذ به داخل نمونه ها با سه پروب متفاوت (سختی، سفتی، برش) بود. خواص ذکر شده قبل از انبارداری و بعداز انبارداری اندازه گیری و مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت. روش ما فوق صوت یکی از بهترین روش های غیرمخرب در بررسی تغییرات ایجاد شده و تشخیص تفاوت بین نوع های مختلف در محصولات کشاورزی است. در این تحقیق از دو مبدل فراصوت با فرکانس مرکزی 25 و 40 کیلوهرتز، برای تشخیص نوع محصول و همچنین رابطه بین خواص فیزیکی و پارامتر ضریب میرایی امواج استفاده شد. برای بررسی تأثیر نوع بافت و خرابی های داخلی پیاز از ضریب میرایی موج بین پیاز سالم و ناسالم استفاده گردید. معادلات رگرسیونی مختلف بین ضریب میرائی و خواص فیزیکی مورد نظر بررسی و مناسب ترین روابط با توجه به بیشترین مقدار ضریب تبیین (r2) و کمترین مقدار خطای استاندارد رگرسیون (rse) تعیین شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که می توان با استفاده از موج فراصوتی نمونه های مختلف پیاز را از یکدیگر تشخیص داد، همچنین ابعاد و اندازه میوه بر ضریب میرائی موج فراصوت تأثیر معنی داری می گذارد و رابطه معنی دار در سطح 01/0 بین ضریب میرایی و وزن، حجم، مساحت، قطر و ضریب کرویت وجود دارد. نتایج حاصل از آزمایش تعیین ضریب اصطکاک غلتشی قبل و بعد از انبارداری نشان داد که در هر سه نوع پیاز ضریب اصطکاک غلتشی به ترتیب روی صفحات برزنت، چوب و شیشه روند کاهشی داشت. تست های انجام شده با دستگاه اینسترون با سه پروب مختلف بر روی نمونه ها بعد از انبار نشان می دهد، که همه نیروی های لازم برای تعیین سفتی و برش و سختی محصول کاهش یافته است. در مجموع می توان نتیجه گرفت که نوع پیاز اثر معنی داری در سطح 5 % بر خواص فیزیکی و مکانیکی دارد، همچنین انبار به مدت دو ماه هم بر برخی از این خواص موثر می باشد.